سرم نیاسینامید در ترکیب محصولات آرایشی و بهداشتی، ماده‌ای بسیار مؤثر برای مرطوب‌سازی و روشن‌کنندگی پوست است. با این حال، در صورتی‌که در غلظت‌های بالا در فرمولاسیون مراقبت از پوست استفاده شود، ممکن است منجر به تحریک پوستی گردد.
بنابراین، بهترین گزینه برای مراقبت روزانه از پوست، محصولات حاوی غلظت‌های پایین نیاسینامید یا ویتامین B3 (حدود ۱ تا ۲ درصد) است تا از بروز عوارض جانبی مانند قرمزی یا درماتیت (التهاب پوستی) جلوگیری شود.
۱. نیاسینامید در محصولات آرایشی چیست؟
بدن انسان می‌تواند نیاسینامید یا نیاسین (یکی از متابولیت‌های ویتامین B3) را از طریق منابع غذایی روزمره دریافت کند؛ مانند تخم‌مرغ، شیر، حبوبات، ماهی و سبزیجات سبز.
در عین حال، بدن قادر است از مقادیر اضافی نیاسین برای ساخت نیاسینامید استفاده کرده یا تریپتوفان را به این ویتامین تبدیل کند.
علاوه بر منابع غذایی، سرم نیاسینامید و نیاسین از طریق مصرف موضعی محصولات آرایشی و بهداشتی نیز به بدن جذب می‌شوند.
محصولاتی مانند شامپو، ژل شست‌وشو، لوسیون بدن، یا نرم کننده مو می‌توانند شامل ترکیبات ویتامین B3 باشند.
نیاسینامید یکی از مواد مغذی ضروری و پایه در فرمول بیشتر محصولات آرایشی روزمره محسوب می‌شود که باعث نرمی پوست و درخشش مو می‌گردد.
۲. آیا نیاسینامید برای محصولات آرایشی مفید است؟
دلایل بسیاری برای حضور نیاسینامید در محصولات مراقبت از پوست و زیبایی وجود دارد. به‌طورکلی، این ماده برای درمان طیف وسیعی از مشکلات پوستی از جمله چروک‌ها، خطوط پنجه‌کلاغی، آکنه و قرمزی به‌کار می‌رود و همزمان موجب بهبود ظاهر کلی پوست می‌شود.
مزیت دیگر نیاسینامید آن است که به‌راحتی توسط پوست جذب می‌شود، بنابراین در ترکیبات موضعی به‌صورت مؤثر و قابل توجهی عمل می‌کند.
مهم‌ترین مزایا و فواید سرم نیاسینامید در محصولات مراقبت از پوست عبارت‌اند از:
- بازسازی و تقویت سد چربی پوست و حفظ رطوبت پوست
- تنظیم چربی پوست و کمک به پیشگیری از آکنه
- تقویت توان پوست در مقابله با آسیب‌های محیطی
- بهبود آسیب‌های ناشی از آفتاب
- کوچک‌تر شدن منافذ پوست
- کاهش قرمزی و التهابات پوستی (خشونت یا جوش)
- کمک به درمان پیری پوست، از جمله لک، تیرگی و چین‌وچروک‌ها
۳. عوارض جانبی نیاسینامید چیست؟
در محصولات آرامش‌بخش پوست و مراقبتی، نام نیاسینامید تقریباً در تمامی فهرست‌های ترکیبات وجود دارد.
این ماده با دارا بودن خاصیت آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی، معمولاً به کاهش قرمزی پوست کمک می‌کند.
با این حال، در برخی موارد ممکن است خودِ نیاسینامید نیز موجب قرمزی یا تحریک پوستی شود.
در افرادی با پوست حساس، سرم نیاسینامید می‌تواند باعث تحریک پوست، خارش، سوزش یا سوزن‌سوزن شدن گردد، درحالی‌که برای برخی دیگر از افراد، دقیقاً اثر برعکس دارد و سبب تسکین و رفع خشکی پوست می‌شود.
در برخی موارد، مصرف زیاد آن ممکن است باعث گرگرفتگی و قرمزی صورت (به‌ویژه در نواحی گونه، بینی و اطراف چشم) همراه با خارش یا التهاب آلرژیک شدید (درماتیت تماسی) شود.
در چنین شرایطی باید بلافاصله مصرف محصول قطع و پوست با آب فراوان شست‌وشو گردد.
علت بروز این عوارض معمولاً استفاده از محصولات با غلظت بالای نیاسینامید است.
همچنین استفاده بیش‌ازحد یا استفاده مکرر از چند محصول حاوی نیاسینامید موجب افزایش سطح هیستامین در خون شده و در افراد مستعد آلرژی، واکنش‌های آلرژیک ایجاد می‌کند.
به‌این‌ترتیب، اگر سابقه حساسیت یا آلرژی پوستی دارید، بهتر است مکمل‌های حاوی ویتامین B3 را از طریق رژیم غذایی یا مکمل خوراکی دریافت کنید، نه از طریق محصولات موضعی.
۴. نحوه استفاده از نیاسینامید در محصولات آرایشی
علاوه بر دریافت منابع غذایی ویتامین B3، استفاده از محصولات موضعی حاوی نیاسینامید نیز می‌تواند بخشی مؤثر از روتین ضدپیری پوست باشد.
تحقیقات علمی نشان داده‌اند که غلظت‌های بین ۲ تا ۵ درصد نیاسینامید در محصولات آرایشی بیشترین اثربخشی را به همراه دارد.
البته غلظت‌های بالاتر ممکن است اثرات بیشتری بر پوست داشته باشند، ولی برای انواع پوست حساس ممکن است باعث تحریک یا قرمزی شوند.
محصولاتی که معمولاً حاوی نیاسینامید هستند عبارت‌اند از:
پاک‌کننده‌ها، مرطوب‌کننده‌ها، کرم دور چشم، تونرها، و سرم‌های تخصصی نیاسینامید.
در ابتدای استفاده، ممکن است اندکی تحریک یا سوزش خفیف احساس شود که موقتی است، اما باید طبق دستورالعمل مصرف محصول استفاده شود.
در صورتی‌که پوست بسیار حساسی دارید، پیش از استفاده از چنین محصولات، حتماً با پزشک متخصص پوست (درماتولوژیست) مشورت کنید.
جمع‌بندی نهایی
سرم نیاسینامید ماده‌ای مغذی و مؤثر برای سلامتی پوست و مو است، اما نباید در مصرف آن زیاده‌روی کرد؛ زیرا مصرف بیش‌ازحد می‌تواند موجب واکنش‌های منفی پوستی گردد.
